Door: Corine Lepoutre
En dan op een dag is het genoeg. Alsof er
niets meer bij kan. Alles is teveel. Zelfs de leuke dingen zijn
niet leuk meer.
Vermoeid, somber, neerslachtig, gespannen, concentratieproblemen en
allerhande lichamelijke klachten als spierpijn, schouder- of
rugklachten, vage of erge buikpijn, spelen op. Niet ineens, maar
het lijkt steeds erger te worden. Je kán niet meer. Het is genoeg
geweest.
Het herkennen van een burn-out valt vaak niet mee. Of beter
gezegd, het toegeven dat je een burn-out hebt is moeilijk. Maar als
je fysiek en psychisch volledig uitgeput bent is er eigenlijk geen
keus meer. Je wordt gedwongen te stoppen.
Zodra je de moed hebt gevonden om hieraan toe te geven, om echt
eens even te stoppen, omdat je het ene been niet meer voor het
andere kunt zetten, als het ècht genoeg is, kan je aan de slag met
je herstel. En de paradox is dat je dan juist niet aan de slag
moet. Even helemaal niks doen is dan de beste remedie.
Alles is teveel
Als de klachten zich opstapelen, zowel op lichamelijk als psychisch vlak, kan je niet anders dan inzien dat er iets aan de hand is. Veel mensen wachten veel te lang met erkennen dat ze de controle kwijt zijn over hun functioneren. Ze rennen maar door en leggen iedere waarschuwing van het lichaam naast zich neer of voelen het niet eens meer. Het is een gewoonte, een automatisme, om altijd maar door te gaan. Vaak zijn mensen die in een burn-out belanden perfectionistisch, empathisch of hoogsensitief. Gewend om veel van zichzelf te eisen en kost wat kost hun afspraken na te komen.
Het toegeven
Het eerste wat je te doen staat is stoppen. Gewoon stoppen.
Volledige ziekmelding. Volledig niks doen. Adem halen en vijf
versnellingen terug schakelen. Het fysiek uitgeputte lichaam heeft
rust nodig om weer op te laden. Dat kan door geen verplichtingen
aan te gaan en door terug te komen op gemaakte afspraken, zodat er
geen energie weglekt.
Jezelf centraal stellen is de enige oplossing om het herstel in
gang te zetten. Kappen met alles waar je mee bezig bent. Het is
genoeg, de rek is eruit, je bent nog slechts een machine die
functioneert op de automatische piloot.
Het juiste moment
Stel je bent nog niet helemaal doorgedraaid, maar je voelt wel
dat je tegen een grens aanloopt. Dan is dit het juiste moment om te
stoppen. Een burn-out voorkomen is beter dan doorjakkeren en nog
meer schade aan je gezondheid aanrichten.
Luisteren naar die stem is moeilijk, het komt je waarschijnlijk nu
niet uit, het is beangstigend, want wat dan, wat als je naar die
stem luistert?
Schrappen
Je agenda staat wellicht propvol met werk en privé afspraken.
Stel je nu eens voor dat je die van jezelf allemaal mag schrappen.
En je zou hem mogen vullen met waar je nu behoefte aan hebt. Je
agenda vullen met voedende activiteiten.
Met agendapunten die er echt toe doen. Wat zou er dan in komen te
staan? Wat zou er in thuishoren? Waarbij zou jij je prettig voelen?
Wil je luieren, sporten, naar het strand, op retraite, een berg
beklimmen?
Stilstaan
Kiezen wat je wilt, begint bij pauzeren. Als je altijd maar
doorrent heb je geen tijd om stil te staan, om na te denken of te
voelen wat belangrijk voor je is.
Eens in de zoveel tijd heb je gewoon een moment van bezinning
nodig. Simpel gezegd, nadenken over wat voor jou zin heeft, waar je
zin in hebt. Op een rijtje zetten waar je blij van wordt. Wat geeft
energie? Maak eens twee kolommen waarin je energiegevers en
energievreters verzamelt. Loopt dat nog met elkaar in de pas?
Pauzeren
Pauzes bestaan er in soorten en maten. Voor wie een echte
burn-out heeft is alleen een lange pauze zinvol. Dan hebben we het
over een pauze in fases, waar je vaak wel een aantal maanden mee
onderweg bent, meestal met behulp van een burn-outspecialist.
Maar voordat een burn-out zich manifesteert kan je vaak nog veel
zelf doen. Zoals het plannen van een lange vakantie waarin je
ruimte schept om zowel fysiek als emotioneel op te laden. Lange
wandel- of fietsvakanties zijn hiervoor ideaal. Maar ook retraites
met yoga en mindfulness.
Zelfmanagement
Pauzes waarin het lichaam aandacht krijgt zijn sowieso helend. Het lichaam is je voertuig en zodra je uit je hoofd stapt ontspant het hele systeem. Een simpele dagelijkse wandeling helpt al om de ergste druk te verlichten. Bij wandelen gebruik je al je zintuigen en daar gaat het om. Kijken, luisteren, ruiken, de wind of regen op je huid voelen, kortom, zorgen dat je weet dat je bestaat. Daarvoor moet je met regelmaat aanwezig zijn in je eigen leven. Hoe je dat doet? Door een bewuste ademhaling, door een uurtje zomaar uit het raam staren of door een weekendje naar zee als je daarvan houdt. Het maakt niet uit wat je doet, als je maar iets doet waar jij van ontspant. Stop bijtijds. Laat het je niet teveel worden. Weet wanneer het genoeg is geweest.
