One does not become enlightened by imagining figures of light, but by making the darkness conscious.
Hoewel de Zwitserse psychiater en psychoanalyticus Carl Gustav Jung (1875-1961) zelf geen yogi was, was hij zeer geïnteresseerd in spirituele tradities en mystieke ervaringen van verschillende culturen, waaronder yoga. In zijn werk had Jung het over enkele parallellen tussen zijn concepten en de yogafilosofie.
Een voorbeeld hiervan is het idee van het
'collectieve onbewuste', waarbij Jung stelt dat er
gemeenschappelijke symbolen, thema's en archetypen zijn die gedeeld
worden door mensen van verschillende culturen en tijdsperiodes. Dit
lijkt op het idee van een universeel bewustzijn in de
yogafilosofie. Jung verkende het concept van individuatie, wat
neerkomt op het proces van zelfontdekking en zelfrealisatie om een
completer en authentieker individu te worden. Hoewel de term niet
direct afkomstig is uit de yogafilosofie, zijn er overeenkomsten
met de yogische zoektocht naar zelfrealisatie en verlichting.
Jung was ook bekend met de yogapraktijk en de
technieken van meditatie. Hij zag meditatie als een manier om in
contact te komen met het diepere zelf en om innerlijke balans en
harmonie te bereiken. Hoewel Jung en yoga dus duidelijk een
verbinding hebben via hun interesse in spirituele en psychologische
ontwikkeling, heeft Jung's analytische psychologie een breder scala
aan invloeden en bronnen. Yoga is slechts een van de vele
spirituele en filosofische tradities die Jung heeft onderzocht in
zijn zoektocht naar een dieper begrip van de menselijke geest en de
menselijke ervaring.
Jung introduceerde het concept van archetypen, de fundamentele, ingeboren symbolische ervaringen en emoties die zich manifesteren in mythen, religies, kunst en dromen. Enkele voorbeelden van archetypen zijn de moederfiguur, de held, de schaduw en de oude wijze. Jung zag het Zelf als het doel van persoonlijke ontwikkeling. Het Zelf vertegenwoordigt de totaliteit van iemands psyche en omvat zowel het bewuste als het onbewuste. Het is het streven naar eenheid en harmonie tussen verschillende aspecten van iemands persoonlijkheid. Individuatie is het centrale concept in Jung's psychologische ontwikkelingstheorie. Het verwijst naar het proces waarbij een individu zijn unieke zelf realiseert en integreert. Dit omvat het bewust worden en omarmen van zowel bewuste als onbewuste aspecten van zichzelf. Jung hechtte veel belang aan dromen als een venster naar het onbewuste. Hij zag dromen als expressies van het collectieve onbewuste en geloofde dat ze symbolische boodschappen bevatten die inzicht konden bieden in iemands psychische toestand en groeiproces.
Carl Jung geloofde dat het onbewuste een belangrijk deel van de menselijke psyche is, waarin vergeten herinneringen, onderdrukte emoties en onbewuste verlangens worden opgeslagen. Het persoonlijke onbewuste wordt gevormd door individuele ervaringen en is uniek voor elke persoon. Naast het persoonlijke onbewuste geloofde Jung ook in het bestaan van een collectief onbewuste. Dit is een diepere laag van het onbewuste waarin universele ervaringen, symbolen en archetypen worden gedeeld door mensen van alle culturen en tijdsperioden. Het collectieve onbewuste is een soort evolutionaire erfenis van het menselijk ras. Yoga is een praktische manier om het onbewuste zichtbaar te maken door verschillende aspecten van de filosofie en de innerlijke ervaring diepgaand te onderzoeken. Yoga is een goede aanvulling op de inzichten van Carl Jung.
Enkele manieren om het onbewuste door yoga zichtbaar te maken:
1. Yoga moedigt een diepe verbinding aan tussen lichaam en
geest. Door de fysieke houdingen (asana's), ademhalingstechnieken
(pranayama) en meditatieoefeningen, wordt je je bewust van
lichaamssensaties, emoties en gedachten. Dit bewustzijn helpt om
contact te maken met onderdrukte emoties, herinneringen of
gedachten die anders verborgen blijven.
2. In yoga worden ontspanning en overgave gestimuleerd. Door
spanningen in het lichaam los te laten en de geest tot rust te
brengen, kunnen onbewuste patronen naar boven komen. Dit kan leiden
tot het vrijkomen van opgekropte emoties of onderdrukte
gevoelens.
3. Yoga moedigt mindfulness en introspectie aan. Het observeren van
gedachten en emoties zonder oordeel kan helpen om diepere lagen van
het bewustzijn te onthullen. Zo kunnen oude overtuigingen en
patronen aan de oppervlakte komen die in het dagelijks leven vaak
onopgemerkt blijven.
4. Binnen de yogafilosofie en -praktijk worden vaak symboliek en
metaforen gebruikt die verbonden zijn met het onbewuste. Denk
bijvoorbeeld aan archetypische beelden, zoals de symboliek van de
chakra's of de verschillende dierenhoudingen in yoga die
karaktereigenschappen en innerlijke krachten weerspiegelen. Het
verkennen van deze symboliek kan een dieper begrip van jezelf en je
onbewuste bewustzijn bevorderen.
5. Yoga kan het bewustzijn van dromen bevorderen, aangezien veel
yogi's hun dromen beter kunnen herinneren en interpreteren. Dromen
zijn vaak een venster naar het onbewuste en kunnen onverwerkte
emoties, verlangens of angsten naar voren brengen.
6. Door yoga kan de intuïtieve geest sterker worden ontwikkeld.
Intuïtie is vaak verbonden met het onbewuste weten dat diep in ons
aanwezig is. Door de intuïtie te volgen, kunnen we beter contact
maken met ons ware zelf en de diepere lagen van bewustzijn.
