Door: Corine Lepoutre
Het lichaam is onze belangrijkste poort naar bewustzijn. Het lichaam is altijd in het hier en nu aanwezig en door aandacht te besteden aan het lichaam voltrekt zich direct een metamorfose. We landen als het ware vanuit een virtuele denkwereld terug in onszelf, puur door aandacht te besteden aan de fysieke aanwezigheid, de aandacht te richten op het lichaam en de zintuigen.
Waarnemen is een fysieke aangelegenheid die plaatsvindt in het
huidige moment. En daarmee zijn we direct getuige van het hier en
nu, van wat er in ons gebeurt en als we open staan ook voor wat er
zich in onze omgeving afspeelt.
Informatie komt tot ons via de vijf zintuigen; we horen, zien,
ruiken, voelen en proeven. Via deze zintuigen zijn we ons bewust
van ons lichaam en daar zit dan ook gelijk de deur naar
bewustzijn.
Klassieke oefening
De zintuigen zijn dus een belangrijke factor in onze waarneming.
En waarnemen is de poort naar bewustzijn. In de mindfulness worden
vaardigheden aangeleerd om grip te krijgen op onze gewoontes en
automatismen. Daarbij worden alle zintuigen ingezet en door te
oefenen met het opmerken van wat er plaatsvindt krijgen we
overzicht.
Een voorbeeld van een klassieke mindfulness oefening is de
rozijnoefening. Dat is een training waarbij we een rozijn haarfijn
onder de loep nemen, we laten alle zintuigen los op het waarnemen
van een rozijn. Voelen, ruiken, zien, horen en proeven. Door het
richten van de aandacht op de verschillende facetten wordt de
'aandachtsspier' getraind. Door het trainen van het bewust richten
van de aandacht kunnen we de regie steeds opnieuw terugpakken en
krijgen we meer grip op ons leven en ons welzijn.
Afdwalen
In het leven van alledag verdwalen we vaak in onze eigen gedachten. Wie kent niet de momenten dat je ergens aankomt en volstrekt niet weet hoe je ter plekke bent gekomen. Ineens ben je aangekomen op je werk of op school zonder je te herinneren waar je langs bent gekomen en wat er onderweg is gebeurd, alsof er een zwart gat in de waarneming zit. Je hebt volledig op de automatische piloot gehandeld en zonder dat je iets hebt opgemerkt sta je bijvoorbeeld ineens je jas uit te doen. Dat betekent dat je iets gemist hebt en dat je ergens anders was met je gedachten zonder het bewust op te merken.
Zwevende gedachten
Gedachten komen en gaan. Automatisch. Zonder dat we er erg in hebben zijn we verstrikt in gedachtestromen die we niet aan hebben zien komen en die we ook niet los kunnen laten. Ze kapselen ons als het ware in en nemen ons mee naar het verleden of de toekomst. We piekeren en tobben en komen daar moeilijk los van. Van piekeren en tobben worden we niet vrolijk, integendeel, het verstoort het zicht op de realiteit. We zijn geneigd de dingen erger te maken dan ze zijn en hebben vaak helemaal niet in de gaten dat het onbewuste gedachten zijn die dat doen. Toch is het mogelijk om uit die zwevende meeslepende gedachtestroom los te komen. Door heel bewust de aandacht te leren richten op dat waar wij zelf voor kiezen.
Voeten op de grond
De poort naar bewustwording opent zich via het lichaam. De zintuigen brengen ons altijd en direct in het hier en nu. Bewust aanwezig in de realiteit van het moment. Het eigen lichaam en de ademhaling zijn daarbij een grote hulp. Niet voor niets is sporten en lichamelijke inspanning zo heilzaam voor de gezondheid. Uit het hoofd in het lijf doet wonderen. Door mindfulness leren we om het effect van lichamelijke bewustwording dagelijks in het leven in te zetten en te gebruiken om zelf aan het roer van het leven te staan. Het is in feite niet meer dan het trainen van de aandachtsspier. Door deze vaardigheden aan te leren en te trainen via oefening is het mogelijk om te herkennen wanneer de gedachten bezit van ons nemen en terug te keren naar de feitelijke situatie waarin we ons bevinden. Steeds opnieuw bewust worden. Niet zweven maar aarden, terug met de voeten op de grond.
